Blefaroplastyka, czyli plastyka powiek, to zabieg chirurgiczny polegający na wycięciu nadmiaru skóry i części tkanki tłuszczowej podskórnej lub oczodołowej. Może być przeprowadzona ze względów zdrowotnych i estetycznych.
Zwiotczenie skóry powiek – przyczyny
Pod nazwą dermatochalasis rozumie się postępujące z wiekiem zwiotczenie skóry powiek oraz tkanki podskórnej powieki górnej. Dodatkowo może wystąpić wypadanie tkanki tłuszczowej oczodołu i obrzęk powiek. Najczęstszą przyczyną są zmiany związane z wiekiem.
Z biegiem lat spada produkcja kolagenu i elastyny. Skóra traci elastyczność i jędrność – staje się obwisła. Z procesem starzenia się dodatkowo związany jest nadmiar skóry, marszczenie się i fałdowanie. Dochodzi do zwiotczenia i nadmiaru skóry powiek górnych i/lub dolnych. Wypuklenie się tkanki tłuszczowej w obrębie powiek daje efekt tzw. worków pod oczami. Tego typu zmiany najczęściej ujawniają się u osób po 45 roku życia, czasem wcześniej, głównie w obrębie powiek górnych. Dodatkowo opadanie skóry powiek może spowodować pogorszenie widzenia związane z zawężeniem pola od góry i skroni oraz stany zapalne oka. Inne przyczyny zwiotczenia skóry powiek są związane z budową ciała, powstają na skutek przebytego urazu lub wskutek innej choroby (np. trądziku różowatego).
Wskazania do blefaroplastyki
Zabieg korekcji powiek wykonuje się ze względów terapeutycznych i estetycznych. Wskazania obejmują:
- Przewlekłe nawrotowe wysypki, odparzenia;
- Podwinięcie brzegu powieki górnej wraz z towarzyszącym nieprawidłowym ustawieniem rzęs lub bez niego;
- Ograniczenie pola widzenia;
- Wskazanie estetyczne. Po plastyce powiek twarz nabiera świeżości, pojawia się efekt wypoczęcia. Trzeba pamiętać, że zabieg nie usuwa zmarszczek dookoła oka ani tzw. kurzych łapek.
Przygotowanie do zabiegu
Przygotowanie do zabiegu może różnić się w zależności od ośrodka, w którym jest on wykonywany. Jednak duża część obowiązujących zasad jest taka sama niezależnie od miejsca operacji. Do 7 dni przed zabiegiem nie powinno się stosować leków obniżających krzepliwość krwi (tj. acenokumarol czy aspiryna). Mogą one zwiększyć ryzyko krwawienia. O tym czy można je odstawić, powinien zadecydować lekarz. Należy zaprzestać palić papierosy 6 tygodni przed zabiegiem, ponieważ zwiększają one ryzyko pojawienia się powikłań pooperacyjnych. Bezpośrednio przed zabiegiem nie można stosować kremów na powieki, należy zdjąć sztuczne rzęsy i nie nakładać makijażu.
Przed plastyką powiek lekarz może poprosić o wykonanie następujących badań:
- HbsAg, anty-HCV;
- morfologii krwi;
- parametrów krzepnięcia krwi.
W ramach przygotowania do zabiegu warto zaopatrzyć się w środek przeciwbólowy (np. paracetamol), chłodne okłady, krople nawilżające do oczu i środek dezynfekujący (np. octenisept).
Przebieg zabiegu plastyki powiek
Blefaroplastyka to zabieg ambulatoryjny i zazwyczaj od razu po jego wykonaniu można być wypisanym do domu. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym i trwa około 1 – 2 godzin. Na życzenie pacjenta można zastosować znieczulenie ogólne. Nacięcie można wykonać przy pomocy skalpela lub w sposób mniej inwazyjny, przy zastosowaniu lasera. Blefaroplastyka wykonywana jest zazwyczaj na powiekach górnych, ale możne też dotyczyć dolnych lub obu. Przy zabiegach na powiece dolnej istnieje większe ryzyko powikłań związanych z krwawieniem. Z tego powodu pacjentowi należy zapewnić odpowiednią opiekę pooperacyjną.
Przed przeprowadzeniem zabiegu lekarz zaznacza linie cięcia na skórze i za pomocą markera kreśli obszar, który będzie usunięty. Znieczulenie miejscowe polega na ostrzyknięciu operowanego obszaru środkiem znieczulającym z dodatkiem adrenaliny, która zmniejsza krwawienie. Na powiece górnej zabieg polega na wycięciu wąskiego paska skóry o szerokości około 5 – 10 mm. Na powiece dolnej wycina się skórę i zazwyczaj dodatkowo wykonuje się skrócenie mięśnia brzegu powieki dolnej tzw. kantopeksję. Zapobiega to obniżeniu się brzegu powieki po wycięciu skóry. Dodatkowo w obydwu przypadkach usuwa się niewielką porcję tłuszczu podskórnego, wielkości ziarnka grochu. Czasami zamiast wycięcia dokonuje się przesunięcia tkanki tłuszczowej o 1 – 2,5 cm.
Skóra nacinana jest w naturalnych fałdach powiek, dzięki temu blizny po zabiegu są prawie niewidoczne. Rany zaszywa się szwami pojedynczymi lub szwem śródskórnym ciągłym, w celu uzyskania lepszego efektu estetycznego. Po zabiegu zakłada się bardzo cienkie szwy, które zdejmuje się po 6 – 7 dniach. Do 2 tygodni po operacji może mieć miejsce zasinienie lub zaczerwienienie powiek, które ustępuje z upływem czasu. Efekt końcowy osiąga się po około 2 miesiącach.
Wskazania pozabiegowe
Po zabiegu zaleca się stosowanie okładów chłodzących przez 15 min co 2 godziny przez 48 godzin po operacji. Krótko po plastyce może mieć miejsce sączenie się z rany. Krew lub płyn wysiękowy można zetrzeć sterylnym gazikiem. Siniaki i zaczerwienienia zazwyczaj ustępują w przeciągu 2 tygodni po zabiegu. Przejściowo może pojawić się niedomykalność powiek, wtedy zaleca się stosowanie nawilżających kropli do oczu.
Rany 3 razy dziennie powinno się przecierać sterylnym gazikiem i środkiem dezynfekującym. Przez trzy dni po zabiegu nie powinno się myć głowy i unikać zamoczenia rany do czasu zdjęcia szwów. Z sauny i solarium nie należy korzystać do 6 tygodni po zabiegu, a przez okres około roku powinno się chronić powieki przed działaniem słońca. Opalanie blizn może prowadzić do ich przebarwień.
Podsumowanie
Zabieg plastyki powiek górnych to jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów w chirurgii plastycznej, który niesie ze sobą wiele korzyści. Coraz częściej przeprowadza się go u osób w wieku średnim. Blefaroplastyka podnosi opadające powieki, co polepsza pole widzenia i zapobiega stanom zapalnym związanym z nadmiarem skóry powiek. Dodatkowo odmładza wygląd twarzy i nadaje jej bardziej świeży wygląd. Zaletą jest krótki czas trwania zabiegu, brak potrzeby hospitalizacji i stosunkowo niewielkie ryzyko powikłań.