Zmysł wzroku każdego dnia dostarcza niezliczoną ilość informacji o otaczającym nas świecie. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia na świecie około 2,2 miliarda osób ma problemy z widzeniem do dali lub bliży. Jak zatem dbać o wzrok i co robić, aby cieszyć się dobrym widzeniem?
Podstawą dobrego widzenia jest jego prawidłowy rozwój od najmłodszych lat. Dużą rolę w tym procesie odgrywają rodzice, którzy obserwując swoje dzieci np. podczas zabawy mogą zauważyć pewne objawy, które wskazywałyby na problemy ze wzrokiem. Dzieci nie wiedzą, że można widzieć lepiej. Aktualnie coraz częściej mówi się o narastającym problemie krótkowzroczności u dzieci i młodzieży. Oto kilka rzeczy, które powinny zwrócić uwagę rodzica:
- brak wodzenia wzrokiem za rodzicem, zabawkami
- częste mrużenie i pocieranie oczu
- potykanie się o przedmioty,
- rozdrażnienie, bóle głowy
- trudności z czytaniem i pisaniem
- zez
U dzieci bardzo ważna jest korekcja wad refrakcji, gdyż nieskorygowane dostatecznie wcześnie wady mogą prowadzić do niedowidzenia, które jest nieodwracalne.
Jak zatem dbać o wzrok dzieci?
- regularne wizyty u okulisty
- ograniczanie czasu korzystania ze smartfonów, tabletów i komputerów do minimum
- zachęcanie dzieci do aktywności fizycznej
- wzrost spędzanego czasu na zewnątrz
- zbilansowana dieta bogata w warzywa, owoce i kwasy omega
Ale nie tylko w okresie dziecięcym powinniśmy pamiętać o dbaniu o wzrok. W takim razie co robić, żeby cieszyć się komfortowym widzeniem?
- Odpowiednie warunki pracy, czyli odległość od monitora to minimum 70 cm, nie należy siedzieć przodem do okna; po 20-30 minutach nieprzerwanej pracy należy zrobić przerwę i intensywnie pomrugać kilka razy oraz przez ok 30s patrzeć w dal, jeśli odczuwamy pieczenie, suchość powinniśmy regularnie stosować nawilżające krople. Powinniśmy też zadbać o prawidłowe oświetlenie.
- Dieta – zbilansowana dieta bogata w kwasy omega 3 oraz warzywa szczególnie te bogate w luteinę, czyli zielone warzywa liściaste oraz żółte i czerwone warzywa i owoce , które są źródłem karotenoidów i witaminy.
- Ochrona przed promieniowaniem UV- w słoneczne dni, w górach i nad morzem zawsze powinniśmy nosić okulary przeciwsłoneczne
- Kontrole u okulisty
Czy jeżeli będę przestrzegał tych zasad to mój wzrok nigdy się nie pogorszy?
Odpowiedź jest jedna: nie. Zmiany są niestety nieuchronne, mimo zdrowego stylu życia. Szczególnie zauważane jest to po 40 roku życia, kiedy pacjenci zgłaszają się do okulisty lub optometrysty zaniepokojeni pogorszeniem widzenia do bliży. Jest to związane z naturalnym procesem starzenia organizmu zwanym presbiopią, która polega na osłabieniu zdolności akomodacyjnych oka i zmianach soczewki oka. Oko traci umiejętność dostosowywania ostrości do oglądania przedmiotów z różnej odległości, szczególnie odczuwamy pogorszenie do odległości bliskich. Pierwszą przesłanką może być odruchowe odsuwanie książki czy gazety podczas czytania.
W pierwszym etapie zmiany zachodzą skokowo i są bardziej odczuwalne dla pacjenta. Z czasem zmiany są mniej zauważalne.
Jak poradzić sobie ze starczowzrocznością?
Podstawowym sposobem leczenia jest zastosowanie korekcji okularowej do bliży. W Stanach Zjednoczonych trwają intensywne badania nad wprowadzeniem kropli korygujących presbiopię, których wyniki są bardzo obiecujące.
Nie możemy zapominać, że oprócz fizjologicznych procesów zachodzących w naszych oczach mogą jednoczasowo rozwijać się procesy patologiczne. Choroby takie jak jaskra często przebiegają bez objawowo, a w momencie wystąpienia objawów choroba jest już w stadium zaawansowanym. Ze względu na wydłużenie średniej długości życia coraz częściej w starszym wieku pacjenci zgłaszają się do okulisty z powodu zamglonego widzenia. Zazwyczaj nie jest ono wynikiem tylko z presbiopii, ale jest wynikiem zaćmy. Zaćma jest zmętnieniem soczewki, które naturalnie postępuję wraz ze starzeniem organizmu. Narastające zmętnienia pogarszają ostrość widzenia. Jedynym skutecznym sposobem jest operacja. Operacja zaćmy jest zabiegiem stosunkowo bezpiecznym wykonywanym najczęściej w ramach chirurgii jednego dnia. Kolejną jednostką chorobową, która coraz częściej jest diagnozowana u pacjentów w średnim i podeszłym wieku to AMD, czyli zwyrodnienie starcze plamki. AMD często objawia jako pogorszenie widzenia z bliskich odległości, z towarzyszącym zaginaniem obrazu. Spowodowane jest zamianami zwyrodnieniowymi w siatkówce, dokładnie w plamce, czyli najważniejszym miejscu odpowiadającym za widzenie centralne. Obecnie na świecie nie ma dostępnego leku, który całkowicie wyleczyłby pacjenta chorującego na AMD.
Nagłe pogorszenie ostrości wzroku co robić?
Nagła bezbolesna utrata wzroku lub znaczne pogorszenie widzenia są stanem pilnym w okulistyce i wymagają natychmiastowej diagnostyki.
Możliwymi przyczynami powyższego stanu są:
- odwarstwienie siatkówki
- zator tętnicy środkowej siatkówki lub jej gałęzi
- niedrożność naczyń żylnych siatkówki, czyli zakrzep
- neuropatia zapalna nerwu wzrokowego
- neuropatia niedokrwienna nerwu wzrokowego
- neuropatia toksyczna nerwu wzrokowego
- krwawienie wewnątrzgałkowe
Dlatego pamiętajmy o regularnych wizytach okulistycznych i dbajmy o nasz wzrok.