Zapalenie twardówki to stan zapalny dotyczący jednej z warstw ściany gałki ocznej (twardówki) . Jest to dość rzadkie, ale bardzo poważne schorzenie, mogące powodować znaczne uszkodzenie oka, czy wzroku.
Zapalenie twardówki najczęściej występuje w 4.–6. dekadzie życia, w większości u kobiet. Możemy wyróżnić dwie postaci choroby:
- Zapalenie martwicze twardówki – agresywna forma zapalenia twardówki, szybo postępująca
- Zapalenie bez martwicy – dzielimy na formę rozlaną i guzkową
Klinicznie zapalnie twardówki dzielimy na przednie i tylne.
Objawy zapalenia twardówki
Typowym i dominującym objawem zapalenia twardówki jest ból oka promieniujący do skroni, szczęki, czoła, czasem utrudniający sen. Poza tym bólowi często towarzyszą zaczerwienienie oka i pogorszenie widzenia. Początkowo choroba rozwija się stopniowo, a objawy nasilają się w ciągu kilku–kilkunastu dni.
Przyczyny zaplenia twardówki
Zapalenie twardówki najczęściej jest objawem chorób ogólnych między innymi:
- autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, guzkowe zapalenie tętnic, ziarniniak Wegenera, toczeń rumieniowaty układowy, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, łuszczycowe zapalenie stawów
- chorób zakaźnych i ziarniniakowatych, takich jak gruźlica, kiła, sarkoidoza, zakażenia wirusem opryszczki
- działania czynników zewnętrznych, takich jak uraz, operacja, oparzenie, napromieniowanie
Diagnostyka zapalenia twardówki
W celu postawienia rozpoznania, lekarz wykonuje pełne badanie okulistyczne, które często jest uzupełnione o badania dodatkowe, takie jak USG oka. Z uwagi na powiązanie zapalenia twardówki z chorobami ogólnymi w diagnostyce powinno się wykonać pełną ocenę układu ruchu, układu oddechowego, układu krążenia oraz pakiet badań laboratoryjnych i obrazowych. Mimo szerokiej diagnostyki różnicowej często nie można określić jednoznacznej przyczyny zapalenia twardówki.
Leczenie zapalenia twardówki
Kluczowe w leczeniu zapalenia twardówki jest jak najszybsze włączenie intensywnego leczenia choroby podstawowej. W terapii pierwszego rzutu zazwyczaj wykorzystujemy niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz glikokortykosteroidy stosowane ogólnie. W razie braku poprawy podaje się leki immunosupresyjne. W przypadku perforacji twardówki i dużych ubytków konieczne jest leczenie chirurgiczne.